Το πιεστήριο του πρώτου Εθνικού Τυπογραφείου στο Ναύπλιο
Ελληνικά Χρονικά
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Η εφημερίδα «Ελληνικά Χρονικά» εκδόθηκε στο Μεσολόγγι στις 1 Ιανουαρίου 1824 με πρωτοβουλία και εξοπλισμό που διέθετε ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος. Από το φύλλο αριθ. 32 της 20ης Απριλίου 1824 άρχισαν να τυπώνονται στο αγγλικό πιεστήριο που έφερε με πολλές δυσκολίες στο Μεσολόγγι ο άγγλος συνταγματάρχης Λέστερ Στάνχοουπ (Leicester Stanhope)[1]. Κυκλοφορούσαν δύο φορές την εβδομάδα κι η τρίμηνη συνδρομή κόστιζε έξι ισπανικά τάλιρα. Εκδότης και διευθυντής της εφημερίδας ήταν ο Ελβετός φιλέλληνας γιατρός Ιάκωβος Μάγερ, όπως προκύπτει από σχετική ειδοποίηση: «Ειδοποιούνται οι Κύριοι Συνδρομηταί, όταν λαμβάνωσιν οποιανδήποτε χρείαν πληροφορίας, ή ούτινος άλλου αναφερομένου εις την εφημερίδα, να διευθύνωσι τας επιστολάς των προς τον Συντάκτην, Δότορ Ιωάννην Ιάκωβον Μάγερ»[2]. Εκατό φύλλα από κάθε έκδοση διανέμονταν δωρεάν στους κατοίκους του Μεσολογγίου με έξοδα της Διοικήσεως Δυτικής Ελλάδος, εφόσον η εφημερίδα ήταν ημιεπίσημο όργανο της Διοικήσεως Δυτικής Ελλάδος[3]
Η έκδοσή τους συνέπεσε με την πιο ηρωική περίοδο για την εξέλιξη του Αγώνα στη Δυτική Στερεά Ελλάδα -από την Πρωτοχρονιά του 1824 μέχρι τις 20 Φεβρουαρίου του 1826. Στο διάστημα όμως αυτό σημειώθηκαν αρκετές διακοπές στην έκδοσή τους που οφείλονταν στα δεινά του πολέμου και τις τραγικές συνθήκες που δημιούργησε ο γενικός αποκλεισμός της πόλης του Μεσολογγίου από τις στρατιές του Κιουταχή και του Ιμπραήμ, η έλλειψη εφοδίων κι ο λιμός που ακολούθησε. Στο φύλλο 65-66 της 19ης Αυγούστου 1825, η εφημερίδα δικαιολογώντας τις διακοπές αυτές γράφει: «Ζητούμε συγγνώμην από τους κυρίους συνδρομητάς μας διά την διακοπήν, την οποίαν εξ ανάγκης μεταχειριζόμεθα ενίοτε εις την εφημερίδα. αι συνεχείς ζημίαι, τας οποίας από τον εχθρικόν πυροβολισμόν πάσχει η τυπογραφία, γίνονται αιτίαι αναπόφευκτοι ταύτης της διακοπής…».
Από τις πρώτες εκδόσεις που έγιναν στο πιεστήριο του Μαυροκορδάτου με γαλλικά στοιχεία, τα οποία έχουν εμφανή ίχνη φθοράς, είναι ένα φυλλάδιο από τον Bruno, «Περί των μέσων των προσφυεστέρων εις την διατήρησιν της υγείας των στρατιωτών» που ήταν γραμμένα ιταλικά κι ελληνικά. Με τα ίδια στοιχεία, είναι τυπωμένη η εγκύκλιος που ορίζει το πένθος για το θάνατο του Βύρωνα (7 Απριλίου) κι ο επιτάφιος λόγος του Σπ. Τρικούπη (10 Απριλίου).
Ο επιτάφιος λόγος του Σπυρίδωνα Τρικούπη στον Βύρωνα φέρει την ένδειξη: «Λόγος αυτοσχεδιασμένος και εκφωνημένος από τον κ. Σπυρίδωνα Τρικούπην. Τυπώνεται δια προσταγής της Διοικήσεως. Μεσολόγγι 10 Απριλίου την Πέμπτην της εβδομάδος του Πάσχα 1824. Ετυπώθη παρά Δ. Μεσθενέως»[4]. Είναι η πρώτη εμφάνιση αυτού του τυπογράφου και λογίου, που καταγόταν από τη Σμύρνη, είχε διδαχθεί την τυπογραφική τέχνη στο Παρίσι και μετέπειτα τ’ όνομά του σημειώνεται σ’ όλες τις εκδόσεις του Μεσολογγίου.
Ο Δημήτριος Μεσθενέας διηύθυνε το τυπογραφείο και κοντά του μαθήτευσαν οι Μεσολογγίτες Ιωάννης Πεπονής[5] και Χρήστος Ντάγκλας, καθώς κι ο Σάμιος Σπυρίδων Παιδάκος[6]. Τις μεταφράσεις για τον Μάγερ έκανε ο Δ. Παυλίδης, δάσκαλος από τη Σιάτιστα κι ο Θανάσης Πεπονής βοηθούσε μερικές φορές στη στοιχειοθεσία. Πάντως, αν και δεν αναφέρεται σε καμιά έκδοση, είναι βέβαιο ότι στο τυπογραφείο αυτό εργαζόταν ως υφιστάμενος του Μαυροκορδάτου και ο Παύλος Πατρίκιος, που τον είχε ακολουθήσει όταν το 1822 έφυγε από την Κόρινθο.
Εκτός από τα «Ελληνικά Χρονικά» το 1824 εκδόθηκαν ακόμα κι οι εφημερίδες: «Ο Φίλος του Νόμου» στην Ύδρα, ο «Ελληνικός Τηλέγραφος» στο Μεσολόγγι κι η «Εφημερίς των Αθηνών» στην Αθήνα.
Την είδηση για την έκδοση του «Ελληνικού Τηλέγραφου» δημοσίευσαν στο φύλλο 25 της 26 Μαρτίου 1824 τα «Ελληνικά Χρονικά» ως εξής: «Κατά τας 20 (8) του τρέχοντος εδημοσιεύθη νέα εν Μεσολογγίω Εφημερίς επιγραφομένη ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΤΗΛΕΓΡΑΦΟΣ. Της Εφημερίδος ταύτης τα άρθρα θέλουν δημοσιεύεσθαι κατά την οποίαν διάλεκτον θέλουν παρησιάζονται εις τους Εκδότας. Θέλει εκδίδεται άπαξ της εβδομάδος την ημέραν του Σαββάτου. Οι Συνδρομηταί αυτής θέλουσι πληρώνει κατ’ έτος εξ Ισπανικά τάλληρα, δίδοντες ανα δύω εις την αρχήν της κάθε τετραμηνίαν. Παρακαλούνται λοιπόν όσοι επιθυμούσι να γίνωσι συνδρομηταί ή και να ςέλλωσιν άρθρα και ειδήσεις, να διευθύνωνται ενταύθα προς τον τυπογράφον Κύρ. Δ. Μεσθενέα, ή προς τον Συντάκτην των Ελληνικών Χρονικών, Κύριον Δ. Ι. Μάϊερ. ή εις τους πρωτίςους των απανταχού βιβλιοπώλων, οι οποίοι άνευ εξόδων θέλουσι φροντίζει την εξαποστολήν των».
Συνολικά τα "Ελληνικά Χρονικά" κυκλοφόρησαν 226 φύλλα (106 φ. το 1824, 105 φ. το 1825 και 15 φ. το 1826). Ανατύπωση ολόκληρης της σειράς των «Ελληνικών Χρονικών» έγινε το 1840 από τον Κ. Λεβίδη.
Βιβλιογραφία
Ευάγγελος Α. Βουτσινάκης, Εθνικό Τυπογραφείο-Εφημερίς της Κυβερνήσεως, Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα 2005.
Γ.Δ. Δημακόπουλος, Η διοικητική οργάνωσις κατά την Ελληνικήν Επανάστασιν, 1821-1827, εν Αθήναις 1966.
Κ. Μάγερ, Ιστορία του ελληνικού Τύπου, τόμος Α΄ (1821 - 1826), Αθήνα 1957.
Ν. Ε. Σκιαδάς, Χρονικό της Ελληνικής Τυπογραφίας, τόμοι Α' (1476 - 1828) και Γ’ (1863 - 1909), Αθήνα 1982.
Στ. Κ. Τσίντζος, Μεσολόγγι κοιτίς της Ελευθερίας, Αθήναι 1936.
Κ. Παπαρρηγόπουλος (Π. Καρολίδης - Γ. Αναστασιάδης), Ιστορία του Ελληνικού ‘Εθνους, Θεσσαλονίκη 1994.
Μνημείο στο κήπο των Ηρώων με αντίγραφο μέρους της μηχανής τυπογραφίας του Μάγερ
πηγή - http://www.atollsoftware.com/www.politis.gr/data/CIMG7205.jpg
Telegrafo Greco
Ο συνοδός του Λόρδου Βύρωνα , Άγγλος συνταγματάρχης Λεϊτσέστερ Στάνχομπ , οπαδός του φιλόσοφου Ιερεμία Μπένθαμ , σχεδίασε και κυκλοφόρησε στο Μεσολόγγι , όπου εγκαταστάθηκε ο λόρδος , την εφημερίδα "Telegrafo Greco" , με συντάκτη τον Ιταλό κόμητα Πέτρο Γκάμπα .Όμως πολλά από τα άρθρα της εφημερίδας είχαν γραφτεί από τον ίδιο τον λόρδο Βύρωνα.Το πρώτο φύλλο κυκλοφόρησε την 20ή Μαρτίου 1824 και το τελευταίο ευρισκόμενο φέρει ημερομηνία 11 Δεκεμβρίου 1824.Τα περισσότερα από τα άρθρα ήταν γραμμένα στην ιταλική γλώσσα , υπήρχαν , όμως , και άρθρα στα γαλλικά και αγγλικά και ελάχιστα στα γερμανικά.Η διακοπή της κυκλοφορίας του "Telegrafo Greco" επήλθε με το θάνατο του λόρδου Βύρωνα και την αναχώρηση από το Μεσολόγγι των Στάνχομπ και Γκάμπα.
η συμβολή της τυπογραφίας τη στήριξη της επανάστασης του 1821
