Τα δε δεινά των επιζώντων απ΄ αυτή την ηρωική Έξοδο είναι απερίγραπτα.(Επιστολή Εξοδίτη)

 Τα δε δεινά των επιζώντων απ΄ αυτή την ηρωική Έξοδο είναι απερίγραπτα. Ακόλουθη επιστολή ενός γόνου πλούσιας οικογένειας καταγόμενου απ΄ τον Μαχαλά Ξηρομέρου (Γιαννάκης Γαλάνης του Κώστα , ανιψιός του Πάνου Γαλάνη ή Μεγαπάνου) απευθυνόμενος με επιστολή του, το 1828, προς τον κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια και της οποίας επιστολής διατηρούμε το ύφος καθώς και την ορθογραφία της, θα σας πείσει περί του λόγου το αληθές.

«Προς
Τον Εξοχώτατον Κυβερνήτην της Ελλάδος

Επτά ήδη ολόκληρους χρόνους αγωνίζομαι δεινώς , παντού πληγωμένος , παντού θυσιασμένος. Τα δεινά μου, επαυξάνονται οσημέραν , υπερπήδησαν πλέον τα όριά των. Το Μεσολόγγι εκείνο μ΄ έβαλε ζωντανόν εις τον τάφον. Εκεί μόλις διεσώσα την ζωήν. Εκεί αιχμαλωτίσθη ολόκληρος η οικογένειά μου , δια την απολύτρωσιν της της οποίας είμαι δανεισμένος δύο χιλιάδες γρόσια με τον πλέον βαρύν τόκον. Ονειρευόμενος την παρελθοθύσαν ζωήν μου , θεωρώ πλέον τον εαυτόν μου εις το πλέον ελεεινόν χάλι , ώστε μήτε δια την εκστρατείαν είμαι πλέον , μήτε και ν΄αγωνισθώ , καθώς πρότερον. Δεν μοι μένοι , ενώ εμφανίζομαι προς μόνην την ελπίδαν μου, την Εξοχότητά σας, ειμή ή να με δώσετε ένα ήσυχον πόρον ζωής ή να πνιγώ με την οικογένειάν μου εις την θάλασσαν, παρά ν΄ αποθάνω ατίμως εις τους δρόμους από την πείναν. Μένω βέβαιος ότι θέλετε επιβλέψει εις τα δεινά μου. Και είμαι δούλος σας ταπεινός.

Τη 23 Φεβρουαρίου 1828 Ναύπακτος.               Γιαννάκης Κώστα Γαλάνης
                                                                                από Ξηρόμερο»

Μεσολόγγι, 23 Μαρτίου 1826, λίγες μέρες πριν από την Έξοδο.

«Τό Μισολόγγι ευρίσκεται εις τόν έσχατον κίνδυνον δι’ έλλειψιν τροφής… αν ο στόλος από τό εν μέρος καί τα έξω στρατεύματα από τάλλο δέν τρέξουν, καθώς διετάχθησαν, νά κτυπήσουν τόν εχθρόν εντός τής παρούσης εβδομάδος, τό Μισολόγγι δέν έχει πλέον νά ελπίσει ειμή εις τήν εξ Ύψους βοήθειαν», γράφει από το Μεσολόγγι στις 23 Μαρτίου 1826 ο Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος, μέλος της «Προσωρινώς Διευθύνουσα τά τής Δυτικής Χέρσου Ελλάδος Επιτροπής» προς την Προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδος. Η κατάσταση στο πολιορκημένο από τους Τουρκοαιγύπτιους Μεσολόγγι ήταν τραγική στις αρχές του 1826, ο κλοιός έσφιγγε, ιδίως μετά την κατάληψη του Βασιλαδίου και του Ανατολικού. Ο ελληνικός στόλος υπό τον Μιαούλη δεν μπόρεσε να διασπάσει τον από θαλάσσης κλοιό των Τουρκοαιγυπτίων και να ανεφοδιάσει το Μεσολόγγι με τρόφιμα και πυρομαχικά. Με την πείνα και τις αρρώστιες να θερίζουν τους πολιορκημένους και με την ελπίδα βοήθειας να έχει χαθεί, αποφασίστηκε να επιχειρηθεί έξοδος από το Μεσολόγγι την 10η προς 11η Απριλίου 1826, Κυριακή των Βαΐων. Το σχέδιο, όμως, είχε προδοθεί στους Τουρκοαιγύπτιους που περίμεναν την έξοδο. Από τους 3.000 Έλληνες στρατιώτες που συμμετείχαν στην επιχείρηση σώθηκαν 1.300, από τις γυναίκες και τα παιδιά ελάχιστοι, οι περισσότεροι σφαγιάστηκαν και οδηγήθηκαν αιχμάλωτοι στην Κωνσταντινούπολη. Η επί 12 μήνες ηρωική αντίσταση του Μεσολογγίου και η τραγική έξοδος προκάλεσε θαυμασμό και συγκίνηση στην Ευρώπη, αναζωπυρώνοντας τον φιλελληνισμό και αποτελώντας ύψιστο σύμβολο του Αγώνα του Γένους. 

 📌Επιστολή του Ιωάννη Παπαδιαμαντόπουλου μέλους της «Προσωρινώς Διευθύνουσα τά τής Δυτικής Χέρσου Ελλάδος Επιτροπής» προς την Προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδος με την οποία διεκτραγωδεί την κατάσταση στο πολιορκημένο Μεσολόγγι και προεξοφλεί την πτώση του εάν δεν σταλεί άμεσα βοήθεια. Μεσολόγγι 23 Μαρτίου 1826. (ΓΑΚ-Κεντρική Υπηρεσία, Συλλογή Βλαχογιάννη, Κατάλογος Α’, φ. 246) 

 📌Ιστορικός χάρτης του Μεσολογγίου με χρονολόγιο γεγονότων της επαναστατικής περιόδου. Από το έργο του Ρώσου Φιλέλληνα Ιωάννη Πετρώφ «Άτλας του υπέρ ανεξαρτησίας ιερού των Ελλήνων αγώνος, 1821-1828». Λειψία, 1887. (ΓΑΚ, Κεντρική Υπηρεσία, Μικρές Συλλογές Κ, Αρχείο Ιωάννη Πετρώφ)

Όταν η Έξοδος του Βρυζάκη "ζωντανεύει ".

Έξοδος του Μεσολογγίου
#1821#25ηΜαρτίου pic.twitter.com/4QvTdLWkYx

— observer 🇪🇪 (@observer1810) March 24, 2025

Ποιος πρόδωσε το σχέδιο της "εξόδου" στο Μεσολόγγι...

 Με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, δύο ή τρία είναι τα πρόσωπα που βαρύνονται με την κατηγορία της προδοσίας του μυστικού της Εξόδου. Σε δύο από αυτά αναφέρονται Έλληνες χρονικογράφοι και ιστορικοί, σε ένα γνωστός Τούρκος χρονικογράφος. Ας δούμε όμως τις εξελίξεις, μελετώντας και τα γραφόμενά τους:

Στις 11 Ιουνίου του 1821 οι επαναστατημένοι Έλληνες κατάφεραν να διώξουν από το Αγρίνιο τους Τουρκαλβανούς κατακτητές και να απελευθερώσουν την πόλη. Λίγες μέρες αργότερα, στις 26 Ιουλίου, απελευθέρωσαν και το γειτονικό Ζαπάντι (σημερινή Νεάπολη), συλλαμβάνοντας αρκετούς αιχμαλώτους.

Ανάμεσα στους Οθωμανούς αιχμαλώτους ήταν κι ένας 12χρονος, του οποίου το μουσουλμανικό όνομα παραμένει άγνωστο. Τον νεαρό αυτόν, σύμφωνα με τα γραφόμενα του Αρτέμιου Μίχου, τον πήρε υπό την προστασία του ο Τσόλκας, ένα από τα πρωτοπαλίκαρα του σωματάρχη Ανδρέα Ίσκου· τον έκανε μάλιστα και ψυχοπαίδι του. Ο νεαρός μουσουλμάνος βαφτίστηκε χριστιανός και πήρε το όνομα Γιάννης. Οι περισσότεροι Έλληνες μελετητές πιστεύουν πως αυτός ήταν ο 18χρονος, ο οποίος, αφού κατάφερε και ξέφυγε από την επιτήρηση, πέρασε στις γραμμές των Τούρκων και πρόδωσε το σχέδιο των πολιορκημένων στον Ιμπραήμ, γνωρίζοντάς του την ώρα και τα σημεία της σχεδιαζόμενης Εξόδου. Το ίδιο υποστηρίζει και ο Αρτέμιος Μίχος. Αυτός μάλιστα γράφει πως οι πολιορκητές, λίγες μέρες πριν, είχαν πληροφορηθεί και από κάποιον άλλον λιποτάκτη, «Βούλγαρον το γένος», που είχε αιχμαλωτιστεί σε κάποια από τις εξόδους της φρουράς, ότι προετοιμαζόταν έξοδος, αγνοούσαν όμως τις λεπτομέρειες του σχεδίου. Εξαιτίας αυτού μάλιστα, σύμφωνα πάντα με τον ίδιο, «εγένετο δευτέρα σκέψις και μετεβλήθη εν μέρει το σχέδιον».

Ο Σπυρομήλιος, αναφερόμενος στα της προδοσίας, κάνει λόγο για έναν Οθωμανό στο σώμα του Ανδρέα Ίσκου, ο οποίος «είχε φερθεί καλά μέχρι τότε».

Μόλις έγινε γνωστή στην πόλη η λιποταξία του «ειρημένου αρνησιθρήσκου έλαβε χώραν τραγική τις και βάρβαρος σκηνή», σύμφωνα πάντα με τον Αρτέμιο Μίχο. Πιο συγκεκριμένα «οι στρατιώται ερεθισθέντες εκ των δύο τούτων δραπετεύσεων εφόνευσαν ανηλεώς και αδιακρίτως τους τε τούρκους και χριστιανούς εργάτας του πολιορκητού, τους εις τας κατά καιρούς εξόδους αιχμαλωτισθέντας, μηδενός εξαιρεθέντος».

Ο χρονικογράφος Έσαντ, παρουσιάζοντας την οθωμανική σκοπιά του γεγονότος, αναφέρεται σε μοναχό, ο οποίος, ζητώντας έλεος, ειδοποίησε τους πολιορκητές. Γράφει σχετικά:

« … Δόξα τω Θεώ, προς το απόγευμα ήρθε στο αρχηγείο του μουσουλμανικού στρατού ένας μοναχός, από αυτούς που σχεδίαζαν την έξοδο, ο οποίος ζητούσε έλεος και μας ειδοποίησε. Αμέσως δώσαμε εντολή στους στρατιώτες να είναι προσεκτικοί σε όλες τις θέσεις, τοποθετήσαμε στρατό σε όλα τα σημεία ενέδρας και σε όλα τα ταμπούρια, ενώ ο σερασκέρης Ρεσίτ Πασάς ανέλαβε τη μέριμνα του βουνού. …»

Συμπερασματικά, χωρίς αμφιβολία, η Έξοδος προδόθηκε. Το ερώτημα που τίθεται πλέον είναι αν ο μοναχός είναι τρίτο πρόσωπο ή ένα από τα δυο που αναφέρθηκαν.

NAppelaios

Δημήτριος Καψάλης - Ο αυταρχικός Δήμαρχος!

Ανταπόκριση απο την εφημερίδα Αιών , στο φύλλο της 11ης Δεκεμβρίου 1838.

 "Απεκλείσθησαν οι δυστυχείς πολίται του Μεσολογγίου πανταχόθεν και είναι εις την εσχάτην απελπισίαν , ως άλλοτε ήταν πολιορκούμενοι παρά του Κιουταχή και Ιμβραχίμη. Εν γιουρούσι μας μένει να κάμωμεν , ως εκείνο του 1826 , δια να ελευθερωθώμεν από τοιούτον Δήμαρχον, καθώς ελευθερωθήκαμεν και παρά του Κιουταχή ".