"Τα μάτια μου δεν είδαν τόπον ενδοξότερον από τούτο το αλωνάκι"

Τετάρτη 1 Οκτωβρίου 2025

Βασιλάδι-Μεσολόγγι, Πέμπτη 24 Μαΐου / 5 Ιουνίου 1828

 Ιστορίες από τα αρχειοστάσια: ένα βαρέλι ρούμι και το πτώμα ενός μεγάλου Φιλέλληνα (English version following)






Ημερολόγιο συμβάντων της εθνικής κανονιοφόρου «η Ελβετία», Βασιλάδι-Μεσολόγγι, Πέμπτη 24 Μαΐου / 5 Ιουνίου 1828

«Προ της Μεσημβρίας εις τας ώρας οκτώ εφθάσαμεν εις το Βασιλάδι όπου ερίξαμεν την μεγάλην άγκυραν (…) Εις τας ώρας ένδεκα επίστρεψεν ο Κύριος Φαβρίκιος (υποπλοίαρχος)  και μας είπεν ότι έξω του είπαν (ότι) να απόθανεν εις Ζάκυνθο ο Κύριος Φ.Α. Χάστιγξ Αρχηγός του Κορινθιακού κόλπου και Πάτρας, όστις είχε φερθεί εκεί δια να αναλάβει από την λαβοματιάν (όπου) είχε λάβει εις την χείραν του και εις την έφοδον του Ανατολικού. Εις τας ώρας οκτώ μετά την Μεσημβρίαν έφθασε το Ατμοκίνητον η Καρτερία έχων υψομένη το Κορνέ έως εις την μέσην του καταρτίου. Αφ΄ ου έρριξεν την άγκυραν εφέρθη επάνω εις το Ατμοκίνητον ο Κύριος Φαβρίκιος, του οποίου είπαν ότι φθάσας εις τας 20 Μαΐου Ε.Κ. εις Ζάκυνθο αμέσως ο Μακαρήτης Χάστιγξ εβάλθη εις το λαζαρέτο και εκράχθησαν ιατροί, αλλά έως να έλθουν και να έμβη εις Συμβούλιον, αυτός παρέδοκε το πνεύμα, και τούτο εις τας ώρας οκτώ μετά την Μεσημβρίαν. Αφ΄ου ο χειρουργός έκαμεν την ανατομίαν του εις το αυτό Σώμα,  το έβαλλαν εις εν Βουτζίον ρουμ μεμιγμένον με πνεύμα οίνου, το οποίον έχουν εις το ίδιον Ατμοκίνητον η Καρτερία». ΓΑΚ, Κ.Υ., Γενικό Φροντιστήριο Καποδιστριακό Φ.9 (Αρ. Εγγρ. 367)


Ο Frank Abney Hastings (Φραγκίσκος Αμπνεϊ Άστιγξ) (1794-1828), ήταν Βρετανός στρατιωτικός και Φιλέλληνας, με μεγάλη δράση και συνεισφορά σε όλη τη διάρκεια του αγώνα της ανεξαρτησίας. Υπηρέτησε στο Βρετανικό Ναυτικό φτάνοντας στον βαθμό του πλοιάρχου. Εξαιτίας ενός πειθαρχικού παραπτώματος εγκαταλείπει το Βρετανικό Ναυτικό. Ενθουσιασμένος από το φιελληνικό κίνημα, έφτασε το 1822 στην Ύδρα για να συνδράμει στον αγώνα των Ελλήνων. Εντάχθηκε στο υδραίικο ναυτικό διοικώντας την πολεμική κορβέτα των αδελφών Τομπάζη «Θεμιστοκλής» σημειώντας σημαντικές επιτυχίες. Στη συνέχεια, ο Hastings αναλαμβάνει τη διοίκηση του ελληνικού Πυροβολικού. Παράλληλα, ανέλαβε πρωτοβουλίες για τον εκσυγχρονισμό και τη βελτίωση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων του ελληνικού στόλου. Στο πλαίσιο αυτό, ο Frank Abney Hastings εισηγήθηκε τον εξοπλισμό του ελληνικού στόλου με ατμοκίνητα πολεμικά πλοία. Η πρόταση του Hastings αντιμετωπίστηκε, αρχικά, με δυσπιστία από την ελληνική κυβέρνηση. Η πτώση, όμως, του Μεσολογγίου και η κυριαρχία του τουρκοαιγυπτιακού στόλου στις ελληνικές θάλασσες αναγκάζει την ελληνική διοίκηση να υιοθετήσει το σχέδιο του Hastings στον οποίο αναθέτει την επίβλεψη της ναυπήγησης του πρώτου ατμοκίνητου πολεμικού πλοίου. Το πλοίο, ο εξοπλισμός του οποίου χρηματοδοτήθηκε από τον ίδιο τον Hastings, όταν έφτασε στο Ναύπλιο στις αρχές Σεπτεμβρίου 1826 πήρε το όνομα «Καρτερία» και διοικητής του ορίστηκε ο Hastings. Η «Καρτερία» ήταν το πλέον σύγχρονο πολεμικό πλοίο στη Μεσόγειο και το πρώτο ατμοκίνητο πολεμικό πλοίο που έλαβε μέρος σε πολεμικές επιχειρήσεις παγκοσμίως. Μέχρι τον Μάιο του 1828 ο Hastings με την «Καρτερία», το καμάρι του ελληνικού στόλου, είχε σημαντικές επιτυχίες. Στοχεύοντας στην απελευθέρωση του Μεσολογγίου, ο Hastings κατέλαβε πρώτα το Βασιλάδι, αλλά στην επίθεση στο Αιτωλικό τραυματίστηκε. Μεταφέρθηκε στη Ζάκυνθο για να αντιμετωπιστεί το τραύμα, αλλά μετά από λίγο ο Hastings πέθανε. Το πτώμα του διατηρήθηκε σε ένα βαρέλι (βουτζίον) ρούμι αναμεμειγμένο με οινόπνευμα και μεταφέρθηκε με την «Καρτερία» στην Αίγινα. Τάφηκε αρχικά στην εκκλησία του Ορφανοτροφείου της Αίγινας. Την επόμενη χρονιά, η σορός του μεταφέρθηκε με το «Καρτερία», στην οποία είχε επιβιβαστεί ο Κυβερνήστης Ιωάννης Καποδίστριας, στον Πόρο όπου και ενταφιάστηκε. Περισσότερες πληροφορίες για τον Hastings βλ. Ιστοσελίδα Εταιρείας για τον Ελληνισμό και τον Φιλελληνισμό.     


Stories from the repositories: a barrel of rum and the corpse of a great philhellene


"From the logbook of the national gunboat, Switzerland, May 24/June 5, 1828"

At 8:00 a.m., the gunboat drops anchor at Vasiladi.                                                   At 11:00 a.m., it announces the death of the captain of the steam frigate, F.A. Hasting, who had been wounded in the arm during the attack on Anatoliko and had been transported to Zakynthos. The procedure for preserving the body of the deceased in a barrel of rum mixed with alcohol is reported.  


Frank Abney Hastings (1794-1828) was a British military officer and philhellene who played an active role and made significant contributions throughout the struggle for Greek independence. He served in the British Navy, rising to the rank of captain. Due to a disciplinary offense, he left the British Navy. Enthusiastic about the philhellenic movement, he arrived in Hydra in 1822 to assist in the Greek struggle. He joined the Hydra navy, commanding the Tompazis brothers' warship "Themistocles" and achieving significant successes. Hastings then took command of the Greek artillery. At the same time, he took initiatives to modernize and improve the operational capabilities of the Greek fleet. In this context, Frank Abney Hastings recommended equipping the Greek fleet with steam-powered warships. Hastings' proposal was initially met with skepticism by the Greek government. However, the fall of Messolonghi and the dominance of the Turkish-Egyptian fleet in Greek waters forced the Greek administration to adopt Hastings' plan, entrusting him with the supervision of the construction of the first steam-powered warship. The ship, whose equipment was financed by Hastings himself, arrived in Nafplio in early September 1826 and was named "Karteria," with Hastings appointed as its commander. The Kartéria was the most modern warship in the Mediterranean and the first steam-powered warship to take part in military operations worldwide. By May 1828, Hastings had achieved significant successes with the "Karteria," the pride of the Greek fleet. Aiming to liberate Messolonghi, Hastings first captured Vasiladi, but was wounded in the attack on Aitoliko. He was taken to Zakynthos to be treated for his wound, but Hastings died shortly afterwards. His body was preserved in a barrel of rum mixed with alcohol and transported by the Kartéria to Aegina. He was initially buried in the church of the Orphanage of Aegina. The following year, his body was transported on the "Karteria," on which Governor Ioannis Kapodistrias had embarked, to Poros, where he was buried.

Σάββατο 12 Απριλίου 2025

Τα δε δεινά των επιζώντων απ΄ αυτή την ηρωική Έξοδο είναι απερίγραπτα.(Επιστολή Εξοδίτη)

 Τα δε δεινά των επιζώντων απ΄ αυτή την ηρωική Έξοδο είναι απερίγραπτα. Ακόλουθη επιστολή ενός γόνου πλούσιας οικογένειας καταγόμενου απ΄ τον Μαχαλά Ξηρομέρου (Γιαννάκης Γαλάνης του Κώστα , ανιψιός του Πάνου Γαλάνη ή Μεγαπάνου) απευθυνόμενος με επιστολή του, το 1828, προς τον κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια και της οποίας επιστολής διατηρούμε το ύφος καθώς και την ορθογραφία της, θα σας πείσει περί του λόγου το αληθές.




«Προς
Τον Εξοχώτατον Κυβερνήτην της Ελλάδος

Επτά ήδη ολόκληρους χρόνους αγωνίζομαι δεινώς , παντού πληγωμένος , παντού θυσιασμένος. Τα δεινά μου, επαυξάνονται οσημέραν , υπερπήδησαν πλέον τα όριά των. Το Μεσολόγγι εκείνο μ΄ έβαλε ζωντανόν εις τον τάφον. Εκεί μόλις διεσώσα την ζωήν. Εκεί αιχμαλωτίσθη ολόκληρος η οικογένειά μου , δια την απολύτρωσιν της της οποίας είμαι δανεισμένος δύο χιλιάδες γρόσια με τον πλέον βαρύν τόκον. Ονειρευόμενος την παρελθοθύσαν ζωήν μου , θεωρώ πλέον τον εαυτόν μου εις το πλέον ελεεινόν χάλι , ώστε μήτε δια την εκστρατείαν είμαι πλέον , μήτε και ν΄αγωνισθώ , καθώς πρότερον. Δεν μοι μένοι , ενώ εμφανίζομαι προς μόνην την ελπίδαν μου, την Εξοχότητά σας, ειμή ή να με δώσετε ένα ήσυχον πόρον ζωής ή να πνιγώ με την οικογένειάν μου εις την θάλασσαν, παρά ν΄ αποθάνω ατίμως εις τους δρόμους από την πείναν. Μένω βέβαιος ότι θέλετε επιβλέψει εις τα δεινά μου. Και είμαι δούλος σας ταπεινός.

Τη 23 Φεβρουαρίου 1828 Ναύπακτος.               Γιαννάκης Κώστα Γαλάνης
                                                                                από Ξηρόμερο»

Παρασκευή 11 Απριλίου 2025

Μεσολόγγι, 23 Μαρτίου 1826, λίγες μέρες πριν από την Έξοδο.

«Τό Μισολόγγι ευρίσκεται εις τόν έσχατον κίνδυνον δι’ έλλειψιν τροφής… αν ο στόλος από τό εν μέρος καί τα έξω στρατεύματα από τάλλο δέν τρέξουν, καθώς διετάχθησαν, νά κτυπήσουν τόν εχθρόν εντός τής παρούσης εβδομάδος, τό Μισολόγγι δέν έχει πλέον νά ελπίσει ειμή εις τήν εξ Ύψους βοήθειαν», γράφει από το Μεσολόγγι στις 23 Μαρτίου 1826 ο Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος, μέλος της «Προσωρινώς Διευθύνουσα τά τής Δυτικής Χέρσου Ελλάδος Επιτροπής» προς την Προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδος. Η κατάσταση στο πολιορκημένο από τους Τουρκοαιγύπτιους Μεσολόγγι ήταν τραγική στις αρχές του 1826, ο κλοιός έσφιγγε, ιδίως μετά την κατάληψη του Βασιλαδίου και του Ανατολικού. Ο ελληνικός στόλος υπό τον Μιαούλη δεν μπόρεσε να διασπάσει τον από θαλάσσης κλοιό των Τουρκοαιγυπτίων και να ανεφοδιάσει το Μεσολόγγι με τρόφιμα και πυρομαχικά. Με την πείνα και τις αρρώστιες να θερίζουν τους πολιορκημένους και με την ελπίδα βοήθειας να έχει χαθεί, αποφασίστηκε να επιχειρηθεί έξοδος από το Μεσολόγγι την 10η προς 11η Απριλίου 1826, Κυριακή των Βαΐων. Το σχέδιο, όμως, είχε προδοθεί στους Τουρκοαιγύπτιους που περίμεναν την έξοδο. Από τους 3.000 Έλληνες στρατιώτες που συμμετείχαν στην επιχείρηση σώθηκαν 1.300, από τις γυναίκες και τα παιδιά ελάχιστοι, οι περισσότεροι σφαγιάστηκαν και οδηγήθηκαν αιχμάλωτοι στην Κωνσταντινούπολη. Η επί 12 μήνες ηρωική αντίσταση του Μεσολογγίου και η τραγική έξοδος προκάλεσε θαυμασμό και συγκίνηση στην Ευρώπη, αναζωπυρώνοντας τον φιλελληνισμό και αποτελώντας ύψιστο σύμβολο του Αγώνα του Γένους. 





 📌Επιστολή του Ιωάννη Παπαδιαμαντόπουλου μέλους της «Προσωρινώς Διευθύνουσα τά τής Δυτικής Χέρσου Ελλάδος Επιτροπής» προς την Προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδος με την οποία διεκτραγωδεί την κατάσταση στο πολιορκημένο Μεσολόγγι και προεξοφλεί την πτώση του εάν δεν σταλεί άμεσα βοήθεια. Μεσολόγγι 23 Μαρτίου 1826. (ΓΑΚ-Κεντρική Υπηρεσία, Συλλογή Βλαχογιάννη, Κατάλογος Α’, φ. 246) 






 📌Ιστορικός χάρτης του Μεσολογγίου με χρονολόγιο γεγονότων της επαναστατικής περιόδου. Από το έργο του Ρώσου Φιλέλληνα Ιωάννη Πετρώφ «Άτλας του υπέρ ανεξαρτησίας ιερού των Ελλήνων αγώνος, 1821-1828». Λειψία, 1887. (ΓΑΚ, Κεντρική Υπηρεσία, Μικρές Συλλογές Κ, Αρχείο Ιωάννη Πετρώφ)



Τετάρτη 9 Απριλίου 2025

Όταν η Έξοδος του Βρυζάκη "ζωντανεύει ".

 
*/*Ευχαριστούμε που μας επισκεφθήκατε!*/*